Van: Robert Jan Hendriks

Onderwerp: Cholesterolwaarden, en andere zaken die je over cholesterol moet weten

Cholesterol is misschien wel het meest besproken onderwerp als het gaat om hart- en vaatziektes. Cholesterol zou de aderen verstoppen, waardoor je uiteindelijk problemen met je hart kunt krijgen. En dat er verschillende soorten cholesterol bestaan, weten de meesten inmiddels ook wel.

Maar dan houdt het op. Cholesterol staat vaak in het ‘verdomhoekje’ omdat het verhaal van cholesterol vaak te eenzijdig is.

Veel mensen weten niet wat cholesterol precies is, en dat cholesterol wel degelijk een belangrijke functie heeft in je lichaam. Zonder cholesterol zouden we niet eens kunnen bestaan!

Cholesterol kun je eenvoudig omschrijven als dé grote boeman van de afgelopen 20 jaar. Alle verhalen, die nu iets genuanceerder blijken te zijn, waren verantwoordelijk voor het ‘in de hoek zetten’ van allerlei voedingsmiddelen zoals eieren en verzadigde vetten.

Daarnaast was cholesterol dé nummer één oorzaak van nagenoeg ieder geval van hart- en vaatziekten in de afgelopen 20° jaar.

Opvallend is dat in de tachtiger jaren de meeste mensen niet eens wisten dat er sowieso iets als cholesterol zou bestaan. Ergens tussen de tachtiger jaren en nu is cholesterol een begrip geworden wat altijd in verband gebracht is met iets heel ergs, met name als oorzaak van hart- en vaatziekten.

Cholesterol moest je zo laag mogelijk houden, want anders…

Je bent natuurlijk op de hoogte van verhaal over de slechte gevolgen van vetten en cholesterol, en dat het de slechtste voedingsmiddelen zijn die je kunt eten.

Maar feit is nu dat juist dit verhaal, heel slecht is geweest voor al die mensen die streefden naar een zo laag mogelijk cholesterol.

Maar goed, daarover kun je verderop meer lezen. Eerst even wat meer over  de verschillende soorten, hoe dit gemeten wordt, en hoe je de gemeten waardes moet interpreteren.

In een vervolgartikel gaan we verder in op hoe het zit met statines en welke natuurlijke oplossingen er zijn.

Als je je cholesterol laat meten bij je huisarts, dan wordt je geconfronteerd met verschillende waardes.

Hierover kun je verderop in dit artikel meer lezen. Maar één van die waardes is de totale hoeveelheid cholesterol. Om beter inzicht te krijgen in dit ‘totaal’, wil ik je eerst even uitleggen wat er precies in dat ‘totaal’ zit.

In de medische wereld bestaan twee soorten cholesterol:

• High Density Lipoproteïne (HDL): Dit is het soort cholesterol wat we beter kennen als het ‘goede’ cholesterol. Deze soort helpt om het ‘slechte’ cholesterol uit de buurt van je slagaders te houden en is in staat om eventueel aanwezige plaque van slecht cholesterol te verwijderen. HDL-cholesterol helpt dus om eventuele hart- en vaatziektes te voorkomen.
• Low Density Lipoproteïne (LDL): Dit is de beroemde ‘slechte’ cholesterol waar we altijd voor gewaarschuwd worden. Deze vorm van cholesterol circuleert in je bloedbaan en kan zich ophopen in je slagaders. Door de aanwezigheid van deze plaque worden je slagaders minder flexibel en wordt de doorgang nauwer. In het ergste geval wordt de doorgang helemaal afgesloten, of vormt zich een stolsel die de oorzaak kan zijn van een hartaanval of een beroerte.

Maar bij de totaaltelling van de hoeveelheid cholesterol worden de volgende twee stoffen ook inbegrepen:

• Triglyceriden: Er bestaat een heel duidelijk verband tussen een verhoogd niveau van dit gevaarlijke vet, in combinatie met hart- en vaataandoeningen en diabetes. Het is een bekend feit dat de hoeveelheid Triglyceride in je lichaam stijgt als je té veel granen en suikers eet, als je té weinig beweegt, als je rookt, als je drinkt en als je last hebt van overgewicht of obesitas.
• Lipoproteïne (a): Dit is een stof die bestaat uit één deel LDL cholesterol (de slechte cholesterol), plus een eiwit. Het is een bekend feit dat verhoogde niveaus van deze stof ook een sterke risicofactor is voor het krijgen van hart- en vaatziekten. In de medische wereld is dit uiteraard bekend, maar toch wordt er over het algemeen weinig op gecontroleerd.

Het meten van je cholesterolwaarden gebeurt bij de huisarts. Deze kan op verschillende manieren je cholesterwaarden bekijken, en uitdrukken in een getalletje.

Na de afspraak wordt je naar huis gestuurd met medicijnen, maar door de wirwar van getallen snap je uiteindelijk helemaal niet waarover het gaat, wat er aan de hand is, en waarom je cholesterolverlagende medicijnen moet slikken.

Wat betekenen die getalletjes?

Over het algemeen worden de resultaten uitgedrukt in millimol per liter bloed. In de tabellen hieronder vind je dat afgekort terug als ‘mmol / liter’

Ten eerste zal je huisarts de totale hoeveelheid cholesterol meten. Als maximumwaarde hiervoor wordt over het algemeen 5 mmol / liter gehanteerd.

Leuk om te weten, maar dat zegt nog helemaal niks over het risico op hart- en vaatproblemen. Om dat beter te kunnen bepalen, moet zowel het LDL Cholesterol, als het HDL Cholesterol apart gemeten worden. Daarna moet gekeken worden naar de onderlinge verhoudingen.

Allereerst de verschillende waarden voor LDL Cholesterol. Hierbij moet ik aantekenen dat deze waarden gelden voor mensen die geen andere risico verhogende factoren hebben.

Dat zijn mensen die niet roken, géén hoge bloeddruk hebben, geen diabetes hebben, en geen (erfelijke) hartziekten binnen de familie hebben.

LDL Cholesterol (het ‘slechte’ cholesterol)
Perfect	Lager dan 2,6 mmol / liter
Prima	2,6 – 3,3 mmol / liter
Acceptabel	3,4 – 4,0 mmol / liter
Hoog	4,1 – 4,8 mmol / liter
Zeer hoog	4,9 mmol / liter, en hoger

En dan het HDL Cholesterol, uitgesplitst naar geslacht:

HDL Cholesterol (het ‘goede’ cholesterol)
	Mannen	Vrouwen
Zeer goed	Hoger dan 1,5 mmol / liter	Hoger dan 1,7 mmol / liter
Goed	Tussen 1,0 en 1,5 mmol / liter	Tussen 1,2 en 1,7 mmol / liter
Enigszins te laag	Tussen 0,8 en 1,0 mmol / liter	Tussen 1,0 en 1,2 mmol / liter
Veel te laag	Lager dan 0,8 mmol / liter	Lager dan 1,0 mmol / liter

Al deze waarden op zich zeggen weinig over je risico op hart- en vaatziektes. Uiteindelijk gaat het om de juiste verhouding tussen al deze waardes. Dit noemen we de Cholesterol / HDL Ratio.

Het totaal cholesterolgehalte gedeeld door het gehalte HDL Cholesterol = Cholesterol / HDL Ratio

Deze verhouding, dus de uitkomst van het voorgaande rekensommetje, hoort lager te zijn dan 5.

In ideale gevallen zou het 4 of lager moeten zijn. Maar over het algemeen ligt deze verhouding wat hoger (tussen de 5 en de 6,5).

Dit kan ook te maken hebben met de leeftijd. Op oudere leeftijd gaat vaak het totale cholesterol omhoog, terwijl het HDL Cholesterol hier vaak bij achterblijft. Hierdoor wordt de uiteindelijke ratio hoger.

In het vervolgartikel ontdek je hoe het zit met statines en welke bijwerkingen eraan verbonden zijn.

Houd je emailinbox goed in de gaten!

Gezonde groet,

 

 

Bronnen:

www.ravnskov.nu/cholesterol/

nutritionresearchcenter.org/healthnews/saturated-fats-cholesterol-not-a-real-health-threat/

www.westonaprice.org